WP1. Wpływ zmian klimatycznych na ekologię zimowania i rozmieszczenie populacji niedźwiedzia brunatnego
Ocenimy współczesne zmiany warunków klimatycznych borealnych i alpejskich ekosystemów, w szczególności w obecnym zasięgu populacji niedźwiedzi brunatnych w Skandynawii i północnych Karpatach. Głównym zagadnieniem badawczym jest zbadanie czy ekologia zimowania niedźwiedzi (wzorce zimowania, aktywność zimowa) jest uzależniona od zmian klimatycznych. Będziemy także badać czy rozmieszczenie populacji niedźwiedzi brunatnych zmienia się z powodu zmian klimatycznych. Uzyskane wyniki zostaną wykorzystane do modelowania przewidywanych skutków zmian klimatycznych na badane wskaźniki. W ramach zadania WP1 prowadzone są badania telemetryczne (odłowy niedźwiedzi i wyposażanie schwytanych osobników w obroże telemetryczne w systemie GPS), analizy długoterminowych danych klimatycznych oraz danych na temat zimowania i ekologii niedźwiedzi z populacji skandynawskiej i karpackiej, sporządzone zostaną modele tzn. „koperty klimatycznej” oraz modele predykcyjne.
WP2. Wpływ zmian klimatycznych na ekologię żerowania niedźwiedzia brunatnego
W ramach zadania WP2 badany będzie wpływ zmian klimatycznych na ekologię żerowania niedźwiedzi brunatnych poprzez ocenę długoterminowych zmian w diecie niedźwiedzi brunatnych, w czasowej i przestrzennej dostępności żywności niedźwiedzia. Używając izotopów stabilnych przeanalizowane zostaną próby obecnego oraz potencjalnego pożywienia niedźwiedzi oraz próby włosów niedźwiedzi z populacji karpackiej i skandynawskiej. Kolekcja włosów niedźwiedzi obejmuje ostatnie 30 lat, dodatkowo przeanalizowane zostaną próby muzealne oraz próby pobrane od niedźwiedzi odłowionych w trakcie badań telemetrycznych. Prowadzone będą także analizy aktualnych i historycznych danych przestrzennych. Uzyskane dane pozwolą nam na ocenę oraz przewidywanie mechanizmów pozwalających na adaptację niedźwiedzi do zmian klimatycznych.
WP3. Wpływ klimatu i działalności człowieka na ekologie stresu populacji niedźwiedzia brunatnego
Zadania WP3 obejmuje badania nad wpływem warunków klimatycznych, w interakcji z czynnikami związanych z działalnością człowieka (m.in. ingerencja człowieka w przestrzeń, zmiany siedliskowe) na bazowy poziom stresu niedźwiedzi brunatnych (badania poziomu kortyzolu). Do analiz krótko- i długoterminowego stresu wykorzystane zostaną próby włosów niedźwiedzi, w wykorzystane będą zarówno dane długoterminowe zbierane od wielu osobników, jak i dane zbierane wielokrotnie od tych samych osobników. Pozwoli to zbadać związek między poziomem stresu a indywidualnymi historiami życiowymi poszczególnych osobników w relacji do zmian klimatycznych (fitness). Zadanie WP3 będzie ściśle powiązane z zadaniem WP2, a dane na temat stresu analizowane będą w kontekście danych dotyczących diety, ekologii żerowania czy danych środowiskowych. Do oceny stresu krótkoterminowego (analizy hormonalne) wykorzystane zostaną próby kału zbierane w ramach projektu GLOBE, jak również innych projektów realizowanych na terenie Karpat czy Skandynawii.
WP4. Społeczno-ekonomiczne aspekty zmian w stosunkach niedźwiedź człowiek w odniesieniu do zmian klimatycznych
Zmiany klimatyczne mogą znacząco wpływać na ekologię i zachowanie niedźwiedzi brunatnych (m.in. rozprzestrzenianie się osobników na nowy, nieużytkowany dotychczas teren czy rodzaj siedlisk, osobniki niehibernujące), a co za tym idzie może zwiększyć się prawdopodobieństwo spotkań człowieka z niedźwiedziami. W ramach zadania WP4 badane będą różnorodne aspekty społeczne i ekonomiczne relacji człowiek-niedźwiedź. Prowadzone będą również zmian w relacjach człowiek-niedźwiedź z wykorzystaniem metod preferencji (eksperymenty wyboru). Ocenimy także jak niedźwiedzie są „wartościowane” czy „wyceniane” w Norwegii i Polsce, oraz jak fakt ten odnosi się do krajowych systemów rekompensat.
WP5. Zarządzanie projektem i upowszechnianie wyników
Jednym z głównych celów zadania WP5 będzie upowszechnianie wyników projektu do wszystkich zainteresowanych sektorów, tak by możliwie jak najszerzej rozpowszechnić proponowane przez nas interdyscyplinarne podejście w ocenie wpływu zmian klimatu na populacje dużych drapieżników. Tworząc międzynarodowy zespół badaczy chcemy wzmocnić komunikację i wymianę informacji i stworzyć podstawy do dalszej długoterminowej współpracy pomiędzy badaczami polskimi i skandynawskimi. W ramach zadania WP5 przygotowana zostanie strona internetowa projektu prezentująca zarówno zagadnienia teoretyczne związane ze zmianami klimatycznymi i ich wpływem na ekologię populacji niedźwiedzi brunatnych, jak również bieżące wyniki prowadzonych badań. Planujemy również przeprowadzenie spotkań roboczych zespołu badawczego, przygotowanie publikacji naukowych i popularno-naukowych, jak również jak praktycznych wskazówek dla zarządzających gatunkami czy obszarami chronionymi znajdującymi się w zasięgu występowania populacji niedźwiedzi brunatnych.